ساز نی یکی از قدیمیترین سازهای دنیاست. در فرهنگهای مختلف از ایران و خاورمیانه گرفته تا جوامع سرخپوستی سازهای بادی چوبی جزء اصلیترین سازهای فرهنگهای موسیقیایی محسوب میشوند. نی در ایران سابقهای کهن دارد و در اشعار بسیاری از شعرای بزرگ مانند مولانا نیز از آن نام برده شده است.
ساختار ساز نی
نی بصورت سنتی از گیاه نی که در نیزارها میروید ساخته میشود. لبه یک طرف آن در دهان و بین دو دندان نیش جای میگیرد و از طریق انگشتگذاری روی سوراخها و دمیدن در آن به صدا در میآید.
در آوردن صدای نی بر خلاف دیگر سازهای بادی مشکل است و یکی از چالشهای یادگیری آن است.
جنس صدای نی
نی به داشتن صدایی سوزناک شهرت دارد. در ادبیات و در عرفان معروف است که با نواختن نی انسان روح خود را در این ساز میدمد. بسیاری از موسیقیدانان معتقد هستند صدای نی بعد از حنجره انسان نزدیکترین ساز به طبیعت و روح انسان است.
با این حال احساسی که انسان از شنیدن صدای این ساز دریافت میکند به آهنگ و مهارت نوازندهاش نیز بستگی دارد.
روند آموزش نی
در ابتدا باید گفت که در میان انواع مختلف نی، نی هفت بند که شامل پنج سوراخ جلو و یک سوراخ در پشت ساز است پرکاربردترین نی در موسیقی ایرانی است. بنابراین، متد آموزش نی هم بر اساس این نوع ساز تدوین شده است.
یادگیری نی در درجه اول مستلزم علاقه و تمرین و برخورداری از معلمی عالم و دلسوز است. میتوان روند آموزش نی را به چهار مرحله زیر تقسیم کرد.
سطح اول: شامل آشنایی با ساختمان ساز و مناطق مختلف ساز است. همچنین، قطعات و گوشههای ساده موسیقی ایرانی در این مرحله آموزش داده میشود.
سطح دوم: در این سطح آشنایی با مناطق مختلف ساز کامل شده و قطعات نسبتا سخت تری آموزش داده میشوند. همچنین، آشنایی با انواع ریتم مکمل این مرحله است.
سطح سوم: این سطح در واقع سطح متوسطه محسوب شده که هنرجو در آن با ردیف موسیقی ایرانی آشنا شده و قطعاتی از اساتید موسیقی کلاسیک ایران را آموزش میبیند.
سطح چهارم: با گذراندن این سطح آموختههای هنرجو برای تبدیل شدن به نوازنده حرفه ای تکمیل میشود. آموختن ردیفهای مختلف از جمله ردیف آوازی و نواختن قطعات مشکل موسیقی ایرانی از جمله قطعات استاد بیبدیل حسن کسائی از مفاد این سطح است.
سطح اول
آشنایی با ساز نی و روش دمیدن درست و انگشتگذاری
در اینجا با ساختمان ساده نی آشنا میشویم و طرز به دست گرفتن ساز و روش درست دمیدن که مهمترین بخش نوازندگی ساز نی و بالاترین تکنیک این ساز است که بایستی با روشی به دور از گرفتگی در زبان و گلو انجام شود و هر چه بیشتر به وضعیت دهان در زمان صحبتکردن نزدیک باشد.
یادگیری الفبای موسیقی
دانش موسیقی بر پایه الفبای موسیقیست که همان خط نوت است. خط نوت در تمامی سازها و تمامی گونههای موسیقی یکسان است و زبان مشترک و جهانی موسیقی به شمار میآید.
آشنایی با صدای بم
صدای بم همان صدای گرم و گیراییست که همگان نی را با آن میشناسند. صدای پرحجم و حزنآلود. به طور معمول نخستین صدایی که هنرجو از ساز نی، خارج میکند این صداست که صدای پایه نیاست.
آشنایی با صدای اوج
صدای اوج صدایی نازک و صاف است که در تضاد زیادی با صدای بم دارد که هنرجو ابتدا با افزایش شدت دمیدن آن را به دست میآورد و با گذشت زمان با شناخت حالت زبان به این صدا مسلط میشود.
آشنایی با صدای غیث
این صدا در ادامه صدای اوج است و از نظر رنگ صدا شباهت زیادی به اوج دارد و همین امر موجب گمراهی هنرجو میشود و از طرفی دیگر رسیدن به این صدا کمی سخت است که با تدوام آموزش و ارتباط مداوم با هنرآموز میتوان آن را تشخیص داد و در اجرا آن مسلط شد.
یادگیری قطعات محلی آسان
گنجینه موسیقی محلی ایران گنجینهای گرانبها و بیمانند است که اجرا آهنگهای زیبا و گیرای آن با ساز نی لطفی صد چندان دارد.
یادگیری گوشههای ساده ردیف
در ردیف موسیقی ایرانی گوشههایی ضربی و آوازی روایت شده است که ما در اینجا بعضی گوشههای ساده ضربی و یعضی گوشههای ساده آوازی یاد میگیریم تا پیشزمینهای باشد برای فراگیری ردیف ( مهمترین بخش در آموزش موسیقی ایرانی ) باشد.
سطح دوم
آشنایی با صدای پسغیث
این صدا که در ادامه صدای غیث قرار داد و زیرترین و نازکترین صدای نیاست که هنرجو پس از کسب مهارت و تسلط به آن دست مییابد.
آشنایی با صدای بم نرم
این صدا از صداهای اصلی نی محسوب نمیشود و برای رنگآمیزی و تنوع در نوازندگی از آن استفاده میشود که بایستی پس یادگیری کامل صدای بم و اوج به آن دست یافت زیرا که صداییست در میانه صدای بم و اوج.
یادگیری مقدماتی ریتم
اهمیت ریتم در نوازندگی و آهنگسازی و دیگر بخشهای موسیقی بر کسی پوشیده نیست و هنرجو بایستی که در این زمینه هم توان و دانش کافی داشته باشد.
اجرای قطعات محلی و پیش درآمدهای آسان
در اینجا قطعاتی کاملتر و با مدت زمان بیشتر از موسیقی محلی و موسیقی دستگاهی را بیاموزیم. سعی بر این است که هنرجو یعضی قطعات را از راه نوتخوانی بنوازد و بعضی را با یادگیری از راه گوش زیرا که نواختن ساز نی با تربیت شنوایی ممکن میشود.
سطح سوم
ردیف مقدماتی
ردیف آوازی تناسب بیشتری با ساختار ساز نی داشته و در اینجا تلاش میشود که زمینه نخستین یادگیری ردیف آوازی فراهم شود و علاوه بر آن گوشه چشمی هم به آشنایی با ردیفهای سازی داشتهباشیم.
قطعات موسیقی ایرانی
استفاده از ساختههای مختلف موسیقی ایرانی متناسب با سطح سوم آموزش ساز نی.
سطح چهارم
ردیف
آموزش ردیف آوازی کریمی با نگاهی تطبیقی به ردیف اساتید دیگر
نگاه تحلیلی
نگاهی تحلیلی به ساختار و ساختمان هر گوشه در خلال آموزش هر گوشه
قطعات استاد کسایی
نواختن ساختههای استاد حسن کسایی برای آشنایی هر چه بیشتر با سبک و سیاق این نوازنده بزرگ و آگاهی از گستره تواناییهای نوازندگی نی.
و همچنین بدانید
اساتید برتر و قطعات شاخص ساز نی
در کنار آموختن دروس موسیقی و با مشورت استاد خود باید گوشتان را نیز با انواع موسیقی حرفهای تربیت کنید. برخی از اساتید نی که حتما به نامشان در طول روند آموزش برخواهید خورد استادان نایب اسدالله، حسن کسائی، حسین عمومی، جمشید عندلیبی، محمدعلی کیانی نژاد، محمد موسوی، حسن ناهید و عبدالنقی افشارنیا هستند.
نواختههای استاد حسن کسائی و قطعه نی نوا اثر استاد حسین علیزاده که برای نی و ارکستر موسیقی غربی تنظیم شده است، از مشهورترین آثار ساخته شده برای این ساز هستند.
فرم درخواست مشاوره رایگان
آنلاین
تعداد جلسات: 4 جلسه ماهانه
نحوه پرداخت: اشتراک ماهیانه
مدرس: امین میرزایی
نحوه دسترسی به دوره: کلاس از طریق وب بصورت زنده با مدرس.
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.