تنبور یکی از کهنترین ساز زهی زخمهای جهان است که بر اساس شواهد به دست آمده حدود 6000 سال قدمت دارد. این ساز از یک کاسه گلابی شکل و دسته چوبی (در مجموع حدود 70 الی 80 سانتیمتر)، سه سیم (دو سیم اول جفت هستند) و حدود 14 پرده تشکیل شده است.
سیمهای این ساز به وسیله ناخنهای چهار انگشت دست راست نواخته میشوند.
لحن و جنس صدای تنبور
با شنیدن صدای این ساز چه حالتی در انسان بوجود میآید؟ جنس صدای این صدای ترکیبی است از حالت اساطیری و عرفانی که کمی خشکی در آن وجود دارد که به علت شیوه مضراب زدن و تکنیکهای دست راست است.
آموزش تنبور
آموزش تنبور را میتوان به شش سطح تقسیمبندی کرد که چند جنبه اساسی دارد.
یکی جنبههای تکنیکی که از مراحل ابتدایی مانند نحوه بدست گرفتن صحیح ساز و اجرای مضرابهای ساده تا نواختن قطعات و تکنیکهای پیچیده مانند انواع مضراب شر و پنجه کاریها را در بر میگیرد. این موارد در سطوح یک تا سه و سطج پیشرفتهتر آن در سطح پنجم آموزش داده میشوند.
دوم فراگیری برخی از دستگاهها و آوازهای موسیقی ایرانی که با این ساز قابل اجرا هستند مانند بخشهایی از بیات اصفهان، ماهور و نوا که در سطح چهارم آموزش داده میشود.
مرحله پیشرفته این ساز شامل فراگیری انواع مقامهای تنبور شامل مقامهای مجلسی و حقانی وغیره میشود. معمولا تعداد مقامهای اصلی به حدود 72 مقام میرسد که پس فراگیری آنها میتوان بر اساس آنها بداهه نوازی کرد.
سطح اول
آشنایی با ساز نحوه در دست گرفتن و مضراب زدن صحیح
در مرحله اول از این سطح ساختمان تنبور را میشناسیم، این موضوع به ما کمک میکند تا با توجه به ساختار ساز به بهترین نحو صدای درست را ایجاد کنیم، اصول گرفتن ساز (اکول) به ما کمک میکند که کمترین انقباض در درستها ایجاد شود و از آسیبهای احتمالی نوازندگی در همان ابتدای آموزش جلوگیری شود، درست مضراب زدن امری است مهم که بهتر است در ابتدای آموزش مورد توجه قرار گیرد.
یادگیری الفبای موسیقی
برای ساز تنبور به دلیل خاصیت مقامی بودن آن بهتر است در نواختن از روش گوشی یا در اصطلاح قدما سینه به سینه استفاده شود. البته بهتر است هنرجو با الفبای نت نیز آشناییهایی کسب کند که در قسمتهایی از کار به کار میآید.
آشنایی با دستانهای ساز
در این مرحله با پرده بندی ساز روی دسته آشنا میشویم.
اجرای گروههای مضرابی ساده
ممکن است اجرای چند مضراب با تعداد مشخص به صورت ممتد برای مغز و عصبهای دست در ابتدای کار کمی سخت و چالش برانگیز باشد، اما با تمرین گروههای مضرابی دست فرمانپذیر خواهید داشت که از پس اجرای سختترین قطعات موسیقی بر میآیند.
یادگیری قطعات محلی آسان: اکنون که با پردهها و مضرابهای ساز آشنا هستیم قطعاتی که با گوش آشنا هستند را یاد میگیریم تا لذت یادگیری ساز دو چندان شود.
زمان تقریبی برای فراگیری: این سطح حدودا 16 ساعت کلاس و 200 ساعت تمرین.
سطح دوم
فراگیری مضرابهای پیشرفتهتر
برای جلوگیری از انقباض در مضرابها در این مرحله تمریناتی انجام میشوند که به بهترین نحو نواخته شوند.
تمرینات پرش انگشت
وقت آن است که دست چپ کمی به حرکت در آید!
اتودهای هماهنگی دست چپ و راست
تمرینات جدی برای هماهنگی بین مضرابها و انگشت گزاری روی سیم
تمرین گروههای مضرابی متوسط
در این مرحله دست راست برای اجرای قطعات جدیتر آماده میشود
زمان تقریبی برای فراگیری: این سطح حدودا 16 ساعت کلاس و 200 ساعت تمرین
سطح سوم
تمرینات پرش انگشت
برای پریدن از بالا دسته به پایین نیاز به تمرین بیشتری است، در بعضی از قطعات موسیقی ایرانی نیاز به این پرشها بیشتر است، تمرینات این مرحله از سطح سوم دست چپ را آماده این پرشها میکند
اتودهای دست چپ
تمرینات این مرحله دست چپ را برای حرکات سریع و در عین حال نرم و بدون شوک آماده میشود
اجرای قطعات پیشرفتهتر
اکنون که تمام پردههای ساز را در اختیار داریم و تمرینات دست چپ و راست موثر بوده، زیباترین قطعات ایرانی را اجرا میکنیم
زمان تقریبی برای فراگیری: این سطح حدودا 16 ساعت کلاس و 200 ساعت تمرین
سطح چهارم
آشنایی با دستگاههایی که میتوان با ساز تنبور آنها را نواخت
ساز تنبور به خاطر پردهبندی مقامی قابلیت نواختن همهی دستگاههای موسیقی ایرانی را ندارد. اما برخی از آنها را میتوان به صورت محدود در این ساز فرا گرفت که با آنها آشنا میشویم.
زمان تقریبی برای فراگیری: این سطح حدودا 30 ساعت کلاس و 300 ساعت تمرین
سطح پنجم
وقت آن است که کمی سریعتر ساز بزنیم، آشنایی با فرمهای چالشی و پیچیدهتر و اجرای آنها.
زمان تقریبی برای فراگیری: این سطح حدودا 40 ساعت کلاس و 480 ساعت تمرین
سطح ششم
آشنایی با مقامهای تنبور
این سطح به عنوان عالیترین سطح نواختن این ساز، نوازنده را با فلسفهی وجودی این ساز ماهیت و کارکرد آن در فرهنگی که در آن حضور داشته و قرنها دست به دست شده آشنا میکند.
زمان تقریبی برای فراگیری: این سطح حدودا 60 ساعت کلاس و 700 ساعت تمرین
و همچنین بدانید
اساتید و آثار معروف تنبور
در تمامی مناطق کرمانشاهان و لرستان اساتید بسیار معروف و شاخصی هستند که شاید ما کمتر نام آنها را شنیده باشیم. اساتیدی مانند نورعلی الهی، سید امرالله شاه ابراهیمی، طاهر یارویسی، امیر حیاتی، سید خلیل عالی نژاد و علی اکبر مرادی.
به همت برخی از محققین ساز بسیاری از این اساتید ضبط شده است که در دسترس علاقهمندان قرار دارد. برای هنرجویان بسیار لازم است که در طول دوره فراگیری ساز تربیت گوش خود را نیز مد نظر داشته باشند که هم به انواع سبکهای تنبور نوازی آشنا شوند و هم لذت موسیقی را برای خود بیشتر کنند.
برخی از آثار معروف منتشر شده از ساز تنبور به شرح زیر هستند:
مقامات مجلسی تنبور از استاد علی اکبر مرادی
آلبوم مجنونی از استاد طاهر یارویسی
آلبوم آواز اساطیر از استاد شهرام ناظری و علیرضا فیض بشی پور
آلبوم موسیقی حماسی ایران 15 گردآوری شده توسط استاد محمدرضا درویشی
جایگاه تنبور در عرفان منطقه کردستان و کرمانشاهان
نام تنبور به عرفان گره خورده است و جزء معدود سازهای ایران است که مقدس شمرده میشود. این ساز جزء جدا نشدنی آیینهای سلسله یارسان در غرب ایران است. تنبور در ایران بیشتر دو منطقه صحنه و گوران کرمانشاهان و بخشهایی از لرستان رواج دارد.
فرم درخواست مشاوره رایگان
آنلاین
تعداد جلسات: 4 جلسه ماهانه
نحوه پرداخت: اشتراک ماهیانه
مدرس: پوریا گوران
نحوه دسترسی به دوره: کلاس از طریق وب بصورت زنده با مدرس.
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.